Historia

POLSKIE TOWARZYSTWO EPIDEMIOLOGÓW I LEKARZY

CHORÓB ZAKAŹNYCH

Polish Society of Epidemiology and Infectious Diseases

Powstanie PTEiLChZ (1958)

Zebranie organizacyjne Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Infekcjonistów w Warszawie odbyło się w styczniu 1956 r. z udziałem prof. Józefa Kostrzewskiego (Kraków), prof. Wiktora Bincera (Gdańsk), prof. Jana Bogdanowicza (Warszawa), prof. Jana Kostrzewskiego (Warszawa), prof. Bertolda Kassura (Warszawa), dr Haliny Wiórowej (Warszawa). W maju tego roku miało miejsce zebranie tymczasowego Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych w składzie: przewodniczący — prof. B. Kassur, wiceprzewodniczący — prof. J. Bogdanowicz, prof. J. Kostrzewski, sekretarz — dr Józef Hornik, skarbnik dr A. Kominek, członkowie prof. W. Bincer, doc. Edmund Wojciechowski. Rejestracja statutu Towarzystwa nastąpiła 16 stycznia 1958 r.

Liczba członków: 1100 (1975), 1260 (2003), 991 (2021).

Prezesi: Bertold Kassur (1958-61, 1969-72), Mieczysław Biłek (1961-64), Karol Szymoński (1964-66), Piotr Boroń (1966-69), Ryszard Stempień (1972-75), Kazimierz Neyman (1975-78), Andrzej Gajda (1978-81), Janusz Januszkiewicz (1981-88), Jan Karol Kostrzewski (1988-91), Jacek Juszczyk (1991-97), Waldemar Halota (1997-2003), Janusz Cianciara (2003-2006), Krzysztof Simon (2006-2012), Małgorzata Pawłowska (2012-2018), Robert Flisiak (2018- ).

Wiceprezesi (od 2003): Krzysztof Simon, Małgorzata Pawłowska (2003-2006), Małgorzata Pawłowska, Robert Flisiak (2006-2012), Robert Flisiak, Andrzej Horban (2012-2018), Małgorzata Pawłowska, Krzysztof Tomasiewicz (2018- )

Sekretarze: Józef Hornik (1958-61), Eugeniusz Juzwa (1961-64), Witold Kiczka (1964-66), Czesław Jeżyna (1966-69), Antoni Łapszewicz (1969-72), Leszek Wojciechowski (1972-75), Tadeusz Walter (1975-78), Maria Jasiel (1978-81), Alojzy Oszczak (1981-88), Danuta Serokowa (1988-91), Jacek Adamek (1991-97), Ewa Topczewska-Staubach (1997-2003), Grażyna Cholewińska (2003-2006), Małgorzata Inglot (2006-2012), Ewa Smukalska (2012-2018), Agnieszka Czauż-Andrzejuk (2018- ).

Skarbnicy (od 2003): Wojciech Basiak (2003-2006), Paweł Piszko (2006-2012), Dorota Kozielewicz (2012-2018), Alicja Kalinowska (2018- )

Aktywność towarzystwa

Zadaniem PTEiLChZ, zgodnie ze statutem (zmiany w 2000 r.), jest: upowszechnianie wiedzy medycznej ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i epidemiologii; tworzenie programów dotyczących profilaktyki i leczenia chorób zakaźnych; podnoszenie poziomu naukowego i zawodowego lekarzy chorób zakaźnych i epidemiologów; szerzenie zasad deontologii i etyki zawodowej oraz dbałość o ich przestrzeganie; reprezentowanie ogółu lekarzy chorób zakaźnych i epidemiologów; współpraca ze stowarzyszeniami i instytucjami krajowymi i zagranicznymi o podobnym profilu działania.

Towarzystwo realizuje swoje cele poprzez: organizowanie zjazdów, sympozjów, konferencji i innych form działalności szkoleniowej; organizowanie konkursów na prace naukowe z zakresu epidemiologii i chorób zakaźnych; prowadzenie działalności wydawniczej, w tym redagowanie własnego organu; współpracę z władzami administracyjnymi, uczelniami, instytucjami i towarzystwami naukowymi w zakresie profilaktyki i leczenia chorób zakaźnych; wydawanie oświadczeń w sprawach istotnych dla epidemiologów i lekarzy chorób zakaźnych; promowanie osiągnieć naukowych oraz najlepszych rozwiązań organizacyjnych w zakresie epidemiologii i chorób zakaźnych; delegowanie członków Towarzystwa na międzynarodowe kongresy, zjazdy i sympozja.

PTEiLChZh prowadzi działalność naukową, popularyzacyjną, szkoleniową i wydawniczą. Członkami jego są w większości (60%) lekarze chorób zakaźnych, a ponadto epidemiolodzy (20%), lekarze weterynarii, biolodzy i farmaceuci. Podstawowa działalność skupiona jest w oddziałach terenowych, które organizują comiesięczne zebrania naukowe.

Co trzy lata organizowane są zjazdy naukowe (I Zjazd — 1959), poświęcone najpilniejszym aktualnym problemom epidemiologii i kliniki chorób zakaźnych w Polsce. Tematyka zjazdów obejmowała m.in. zagadnienia wirusowego zapalenia wątroby, czerwonki, tężca, choroby zakaźne i pasożytnicze przewodu pokarmowego, odczyny narządowe w chorobach zakaźnych, neuroinfekcje, choroby odzwierzęce, metody badań epidemiologicznych. W latach 1997-2002 tematem konferencji naukowych były szczepienia i szczepionki, lekooporność drobnoustrojów, etiopatogeneza i epidemiologia oraz leczenie zakażeń, gorączki krwotoczne, zagrożenie bioterroryzmem. Podczas każdego zjazdu krajowego Kapituła Nagród przyznaje członkom Towarzystwa nagrody: im. Józefa Kostrzewskiego (od 1959) za najlepszą prace z zakresu epidemiologii i kliniki chorób zakaźnych, im. Feliksa Przesmyckiego (od 1981) za prace na temat etiologii, epidemiologii oraz immunologii neuroinfekcji wirusowych oraz Zarządu Głównego (od 2000) za szczególne osiągnięcia naukowe.

Członkowie PTEiLChZ samodzielnie lub w grupach eksperckich z innymi towarzystwami opracowują rekomendacje diagnostyki i terapii chorób zakaźnych, z których najważniejsze dotyczyły wirusowych zapaleń wątroby typu B lub C, Boreliozy z Lyme, zakażeń Clostridioides, czy COVID-19. Rekomendacje są publikowane w czasopismach i umieszczane na stronie internetowej towarzystwa zwykle w języku polskim i angielskim.

Samodzielnie lub we współpracy z innymi towarzystwami PTEiLChZ realizowało lub nadal realizuje projekty badawcze takie jak: AdvEx, AMBER, HARVEST, EpiTer1 i EpiTer-2, SARSTer.

Upowszechnianie osiągnięć nauki odbywa się poprzez publikowanie prac członków Towarzystwa w czasopismach krajowych i zagranicznych, często o wysokich wskaśnikach wpływu (impact factor), czego przykładem są po 24 publikacje będące wynikiem projektów EpiTer-2 i SARSter. Dorobek wydawniczy PTEiLChZ obejmuje podręczniki, m.in.

• J. Kostrzewski (red.): Choroby zakaźne w Polsce i ich zwalczanie w latach 1919-1962. Red. (Warszawa 1964),

• W. Bincer: Klinika chorób zakaźnych. Z uwzględnieniem parazytologii klinicznej i kliniki chorób egzotycznych (Warszawa 1965),

• W. Szmuness: Wirusowe zapalenie wątroby (Warszawa 1969),

• J. Kostrzewski (red.): Choroby zakaźne w Polsce i ich zwalczanie w latach 1961-1970. (Warszawa 1973),

• J. Kostrzewski (red.): Epidemiologia. Podręcznik metod nauczania. (Warszawa 1973),

• H. Szczepańska: Zakażenie wirusowe u dzieci (Warszawa 1973),

• Z. Anusz: Podstawy epidemiologii i kliniki chorób zakaźnych (Warszawa 1974),

• B. Kassur (red.): Choroby zakaźne i inwazyjne. (Warszawa 1974),

• J. Januszkiewicz, B. Kassur (red.): Choroby zakaźne i inwazyjne. (Warszawa 1988),

• J. Juszczyk, A. Gładysz: Diagnostyka różnicowa w chorobach zakaźnych (1989),

• J. Januszkiewicz (red.): Zarys kliniki chorób zakaźnych. (Warszawa 1992),

• J. Juszczyk, A. Gładysz: AIDS. Epidemiologia, patogeneza, klinika, leczenie, zapobieganie, poradnictwo (1992),

• W. Halota: Poradnik (+) (Warszawa 1995),

• Z. Dziubek (red.) Choroby zakaźne i pasożytnicze. (Warszawa 1996, 2000),

• A. Gładysz, J. Juszczyk: Leczenie chorób watroby (1996),

• R Flisiak (red.): Choroby zakaźne Harrisona (2012)

• R Flisiak (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze, 4 tomy (2020)

Towarzystwo jest od 1969 r. członkiem Zrzeszenia Pol. Towarzystw Medycznych i w porozumieniu z nim współpracuje ze stowarzyszeniami międzynarodowymi i zagranicznymi o podobnym profilu działalności. Są to: Międzynarodowe Towarzystwo Badań Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych (International Society for the Study of Infectious and Parasitic Diseases, Pawia Włochy), Europejskie Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej i Chorób Zakaźnych (European Society of Clinical Mikrobiology and Infectious Deseases). Członkowie Towarzystwa uczestniczą w krajowych i międzynarodowych zjazdach naukowych.

Robert Flisiak, 3 lipca 2023